Of je nu werkt in de thuiszorg, een ziekenhuis of verpleeghuis: goede wondzorg is essentieel voor veilig en snel herstel. Van een simpele schaafwond tot postoperatieve wonden als zorgprofessional moet je weten wat je doet. In dit artikel nemen we je stap voor stap mee in het verzorgen van wonden en bespreken we valkuilen én praktische tips vanuit de zorgpraktijk.

Hoe verzorg je een wond? Een eenvoudig stappenplan

1. Voorbereiden: Was je handen en trek wegwerphandschoenen aan. Leg alle materialen klaar: steriel gaas, zoutoplossing, antisepticum, verband, pleisters en fixatie.

2. Reinigen: Spoel de wond met lauwwarm water of fysiologisch zout. Reinig van binnen naar buiten toe en gebruik eventueel een mild sopje voor de omliggende huid.

3. Ontsmetten: Gebruik een geschikt ontsmettingsmiddel (bijvoorbeeld chloorhexidine of jodium). Breng het aan met een steriel gaasje, niet met watten.

4. Afdekken: Kies een passend verband en dek de wond netjes af. Zorg dat het niet schuurt, lekt of te strak zit.

5. Nazorg: Informeer je cliënt over de nazorg: wanneer moet het verband worden vervangen? Waar moet op gelet worden qua roodheid of zwelling? Was na afloop je handen en ruim alles veilig op.

Veelgemaakte fouten bij wondverzorging

Er zijn een paar hardnekkige valkuilen die we in de zorg vaak tegenkomen. Een daarvan is het idee dat wonden beter genezen aan de lucht. Dat klinkt logisch, maar klopt niet: wonden genezen juist sneller in een vochtige, afgedekte omgeving. Een andere fout is te agressief ontsmetten met alcohol of waterstofperoxide. Die middelen kunnen het gezonde weefsel beschadigen en het herstel vertragen. Te vaak of juist te weinig het verband vervangen kan ook problemen geven: elke wissel is een kans op besmetting, maar te lang laten zitten kan tot verweking leiden. Tot slot zien we dat instructies vaak niet goed worden meegegeven of opgevolgd. Denk aan cliënten die zelf het verband verwijderen of gaan krabben. Goede uitleg en educatie maken dus echt het verschil.

Tips voor veilige en effectieve wondzorg

• Kies je verband op basis van het type wond: droog, nat, diep, oppervlakkig.
• Gebruik nooit alcohol of ether op open wonden.
• Trek een pleister altijd voorzichtig los in de richting van de haargroei.
• Let op signalen van infectie: roodheid, zwelling, pus, warmte of koorts.
• Houd een schone werkomgeving aan (ook thuis bij de cliënt).
• Twijfel je over een wond? Laat altijd een arts of wondverpleegkundige meekijken.

Meer leren over wondzorg? Wil je meer grip krijgen op verschillende soorten wonden, materialen en protocollen? Volg dan de e-learning Wondzorg van GOED Academy. Speciaal ontwikkeld voor zorgprofessionals die hun kennis willen verdiepen én toepassen in de praktijk.