Shock is een medische noodsituatie waarbij de bloedcirculatie zodanig tekortschiet dat vitale organen te weinig zuurstof en voedingsstoffen krijgen. Het is een levensbedreigende toestand die snel herkend en behandeld moet worden. Als zorgprofessional is het cruciaal om de signalen van shock te kunnen herkennen en adequaat te handelen. In dit artikel leggen we uit wat shock precies is, welke soorten er zijn, hoe je het kunt herkennen en welke eerste stappen je kunt nemen om levens te redden.

Wat is shock precies?

Shock betekent niet alleen “geschrokken zijn”, zoals we in het dagelijks taalgebruik zeggen. Medisch gezien gaat het om hemodynamische instabiliteit (bijvoorbeeld veroorzaakt door o.a. acuut zuurstoftekort in het lichaam). Dit kan ontstaan door ernstig bloedverlies, een allergische reactie, hartfalen of infecties. Het gevolg is dat cellen en organen niet meer goed functioneren, wat snel kan leiden tot schade of zelfs overlijden als er niets gebeurt.

Er zijn verschillende vormen van shock, waaronder:

• Hypovolemische shock (door groot vocht- of bloedverlies)
• Cardiogene shock (door een slecht functionerend hart)
• Anafylactische shock (door een allergische reactie)
• Septische shock (door een ernstige infectie)

Hoe herken je een shock?

De symptomen verschillen per type shock, maar er zijn een aantal alarmsignalen die je altijd serieus moet nemen:

• Koude, klamme huid
• Snelle, zwakke pols
• Bleke of blauwige huid (cyanose)
• Verwardheid of sufheid
• Lage bloeddruk
• Snelle ademhaling
• Misselijkheid of braken
• Dorstgevoel

Zorgverleners moeten alert zijn op deze symptomen, zeker in acute situaties of na een ongeval, operatie of bij mensen met onderliggende aandoeningen. Hoe sneller je handelt, hoe groter de kans op herstel.

Wat moet je doen bij een shock?

Bij een vermoeden van shock is snel handelen cruciaal:

1. Zorg voor veiligheid: Controleer de omgeving en zorg dat de situatie veilig is.
2. Waarschuw hulpdiensten: Bel direct 112 of schakel medische hulp in.
3. Laat het slachtoffer liggen: Leg iemand plat neer en houd de benen iets omhoog (tenzij er vermoeden is van wervelletsel).
4. Controleer ademhaling en bewustzijn: Begin zo nodig met reanimatie.
5. Houd de patiënt warm: Dek af met een deken of jas.
6. Geef geen eten of drinken: Ook geen water, dit kan verstikking veroorzaken.

Het is van groot belang om kalm te blijven en snel en systematisch te handelen. Elke seconde telt.

Zorgverleners die goed zijn opgeleid in EHBO en reanimatie hebben vaak een voorsprong in het herkennen en behandelen van shock. Overweeg daarom een aanvullende cursus zoals de BHV + BLS-training bij GOED Academy. Daarin leer je onder begeleiding van een instructeur om in dergelijke situaties snel en doeltreffend op te treden.

Training maakt het verschil
Zorgverleners die goed zijn opgeleid in EHBO en reanimatie hebben vaak een voorsprong in het herkennen en behandelen van shock. Overweeg daarom een aanvullende cursus zoals de BHV + BLS-training bij GOED Academy. Daarin leer je onder begeleiding van een instructeur om in dergelijke situaties snel en doeltreffend op te treden.